پردیس بنت الهدی صدر رشت

حکمت ها و اندرزها در کلام شهید مطهری؛ گناه زدایى به وسیله عبادت

در نهج البلاغه خطبه اى هست که درباره نماز، زکات و اداء امانت بحث کرده است. پس از توصیه و تأکیدهایى درباره نماز، مى فرماید:

از نظر تعلیمات اسلامى، هر گناه اثرى تاریک کننده و کدورت آور بر دل آدمى باقى مى گذارد و در نتیجه میل و رغبت به کارهاى نیک و خدایى کاهش مى گیرد و رغبت به گناهان دیگر افزایش مى یابد. متقابلًا عبادت و بندگى و در یاد خدا بودن وجدان مذهبى انسان را پرورش مى دهد، میل و رغبت به کار نیک را افزون مى کند و از میل و رغبت به شر و فساد و گناه مى کاهد، یعنى تیرگیهاى ناشى از گناهان را زایل مى گرداند و میل به خیر و نیکى را جایگزین آن مى سازد.

در نهج البلاغه خطبه اى هست که درباره نماز، زکات و اداء امانت بحث کرده است. پس از توصیه و تأکیدهایى درباره نماز، مى فرماید:

وَ انَّها لَتَحُتُّ الذُّنوبَ حَتَّ الْوَرَقِ وَ تُطْلِقُها اطْلاقَ الرِّبَقِ وَ شَبَّهَها رَسولُ اللَّهِ صلى الله علیه و آله بِالْحَمَّةِ تَکونُ عَلى  بابِ الرَّجُلِ فَهُوَ یغْتَسِلُ مِنْها فِى الْیوْمِ وَاللَّیلَةِ خَمْسَ مَرّاتٍ، فَما عَسى انْ یبْقى  عَلَیهِ مِنَ الدَّرَنِ ؟. (خطبه 190)

نماز گناهان را مانند برگ درخت مى ریزد و گردنها را از ریسمان گناه آزاد مى سازد. پیامبر خدا نماز را به چشمه آب گرم که بر در خانه شخص باشد و روزى پنج نوبت خود را در آن شستشو دهد تشبیه فرمود. آیا با چنین شستشوها چیزى از آلودگى بر بدن باقى مى ماند؟

در خطبه 234 پس از اشاره به پاره اى از اخلاق رذیله از قبیل سرکشى، ظلم، کبر، مى فرماید:

وَ عَنْ ذلِک ماحَرَسَ اللَّهُ عِبادَهُ الْمُؤْمِنینَ بِالصَّلَواتِ وَ الزَّکواتِ وَ مُجاهَدَةِ الصِّیامِ فِى الاْیامِ الْمَفْروضاتِ تَسْکیناً لِاطْرافِهِمْ وَ تَخْشیعاً لِابْصارِهِمْ وَ تَذْلیلًا لِنُفوسِهِمْ وَ تَخْفیضاً لِقُلوبِهِمْ وَ اذْهاباً لِلْخُیلاءِ عَنْهُمْ .

چون بشر در معرض این آفات اخلاقى و بیماریهاى روانى است، خداوند به وسیله نمازها و زکاتها و روزه ها بندگان مؤمن خود را از این آفات حراست و نگهبانى کرد. این عبادات دستها و پاها را از گناه بازمى دارند، چشمها را از خیرگى بازداشته به آنها خشوع مى بخشند، نفوس را رام مى گردانند، دلها را متواضع مى نمایند و باد دماغ را زایل مى سازند.

 

منبع:

سیری در نهج البلاغه، ص103