نگاهی کلی به خانواده

این پست حاوی دو بسته است:

 

نگاهی کلی به خانواده

 

جایگاه خانواده از منظر مبارک امام حسین (ع)

 

 

 

 

نگاهی به جایگاه و اهمیت خانواده بعنوان مقدس ترین نهاد اجتماعی:

 

سبحان الذی خلق الازواج کلهامما تنبت الارض و من انفسهم ومما لا یعلمون (یس/36)
پاک خدایی که از آنچه زمین می رو یاند و نیز از خودشان و از آنچه نمی دانند همه را نر و ماده گردانیده است.

 
شاهکار خلقت خداوندی در آسمانها و زمین تزیین مخلوقات به زوجیت است که این سنت را بر جماد و نبات و صد البته بر انسان حاکم نمود و هنگامی که زوجیت انسانی همراه با خرد خدادادی انسان عجین می گردد محصولی به نام خانواده بهمراه دارد که از بزرگترین ارمغان های خداوند منان بر جامعه بشری به بلندای تاریخ محسوب می شود که خانواده در زندگی بشر بس کهن می باشد و امری طبیعی.
آری تدبیرالهی درآفرینش بر این تعلق گرفت که تنها شهوت نفس میان زن ومردحاکم نباشد وعشق به خانواده متولد شد
ومن آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنواالیهاوجعل بینکم موده ورحمه(روم/21)
بدین ترتیب محیط خانواده برای زندگی انسانی فضایی آکنده از تسکین وآرامش گشت تا در کنار همسر خود در فرازونشیب های زندگی همدیگر رایار ویاور باشند.

 
خانواده کوچکترین واحد اجتماعی ودرعین حال بزگترین و تاثیر گذارترین واحد تربیتی در جوامع به شمار می آید به طوریکه این نهاد می تواند منشا تحولات عظیم فردی اجتماعی ورشد ارزشهای انسانی در میان اعضای آن باشد خانواده مهم ترین نهادی است که فرد درآن پرورش می یابد.

 
بنابر این سرمایه گذاری وتوجه هرچه بیشتر به خانواده در دستور کار معلمان عالم ودر راس آنان پیامبران و پیشوایان ادیان قرار گرفته است وامروز هم بشریت به جایی رسیده است که خود را ملزم به این رویکرد می داند تا جاییکه دولتها توجه خاصی نسبت به رشد وتوسعه کیفی خانواده مبذول داشته و سعی دارند با در اختیار قرار دادن امتیازات و تسهیلات رفاهی وآموزشی ومشاوره ای وبه طور کلی ارتقا ء سطح بهداشت وسلامت خانواده سعی بر افزایش کیفیت زندگی خانوادها دارندزیرا این امر تاثیر مستقیمی بر تر بیت نسل آینده جامعه خواهد داشت وخانواده مکانی برای تربیت وپرورش انسانهاست که تنها در صورت وجود سلامت روحی وروانی می تواند انسانهای پاک و سالم تحویل اجتماع دهد.

نخستین محیطی که کودک در آن پرورش می یابد و در رفتار بعدی فرد فوق العاده موثر است، خانواده است. آنچنان که حتی عده ای از جرم شناسان آن را عامل سلامت یا بیماری آینده فرد ذکر کرده اند و مخصوصا ظهور آثار آن را در دوره جوانی فوق العاده دانسته اند

جامعه شناسان رابطه ای بین جنایات و حیات خانوادگی یافته اند به طور ی که میزان جنایات را در خانواده از هم گسسته بسیار زیاد می دانند. رویدادهای خانوادگی در سرنوشت افراد موثرند، روابط ناخوشایند والدین، فوت و طلاق، جدایی و متارکه، مشکلات بسیاری برای افراد می آفرینند. بررسی جامعه شناسان نشان داده است که افزایش جنایات با مشکلات خانواده ، نسبت مستقیم دارد و این امر در جوامع صنعتی ودر توسعه های شهرنشینی بیشتر نمایان است زیرا در جوامع متراکم و پرجمعیت، کنترل ها ضعیف شده و به سبب تعارض فرهنگی، و رسوم اخلاقی گوناگون و ایدئولوژیهای متفاوت موجب می گردد که دوستی های متقابل کاهش یابد و امکان آشنایی های عمیق از بین رفته و روابط صوری شود. مطالعات انجام یافته دانشمندان و متخصصان علوم اجتماعی و انسانی و دستورات و راهنمایی هایی که پیامبران الهی برای هدایت و رشد و کمال و تربیت انسانها از منبع وحی ابلاغ کرده اند بر نقش نهاد خانواده به عنوان اصلی ترین کانون پرورش و تربیت تاکید شده است

در واقع خانواده، زنجیره ارتباطی اجتماع و تضمین کننده آرامش و ثبات جامعه است. کودکان نخستین وابستگی های عاطفی نزدیک و صمیمی خود را در خانواده برقرار می سازند و درونی کردن ارزشها و هنجارهای فرهنگی را در ان آغاز می کنند. کارکرد عاطفی خانواده از نیاز انسان به محبت و وابستگی ها ناشی می شود، بدون وجود محبت و احساس پیوستگی، خانواده ممکن است با مشکلات عاطفی و روانی مواجه گردد

نقش محبت و تاثیر خانواده به خصوص در سالهای اولیه رشد کودک انکارناپذیر است. کودکانیکه از مراقبت و نوازش مادر محروم بوده و در پرورشگاه ها نگهداری می شوند، رشد عادی آنان دچار اختلال شده و حتی برخی از صاحب نظران اعتقاد دارند که بر رشد ذهنی و هوشی آنان نیز تاثیر منفی گذارد. کودکان برای رشد متعادل و روانی و اجتماعی نیاز مبرمی به آرامش و امنیت و محبت در خانواده دارند

 

خانواده سالم جامعه ای سالم می سازد

خانواده به عنوان اولین کانونى که فرد در آن قرار مى گیرد داراى کارکردهاى شایان توجهى است. خانواده اولین و مهم ترین نهاد در تاریخ، فرهنگ و تمدن انسانى است و اولین مدرسه اى است که انسان در آن تعلیم مى یابد و با شیوه هاى زندگى اجتماعى و روش تفاهم با دیگران آشنا مى شود
بستر فعلیت یا فنى ویژگى هاى انسانى را خانواده تشکیل مى دهد و بخش قابل توجهى از ابعاد شخصیت افراد از جمله رفتارهاى اجتماعى، مسئولیت پذیرى، واکنش هاى عاطفى و شیوه برخورد با مشکلات حاصل تجربیات زندگى خانوادگى فرد است. براى کودکان، پدر و مادر کامل ترین و خوشایندترین موجودات هستى به شمار مى آیند و رفتار و منش والدین مناسب ترین الگو براى همانندسازى آنان است.اشخاصى که با تجربیات خوشایندى از ارتباط با والدین در خانواده وارد اجتماع مى شوند، سازگارى و تفاهم بیشترى با دیگران برقرار مى کنند. در حالى که اغلب ناکامى هایى که به انحراف و ناسازگارى بعدى منجر مى شود ریشه در زندگى خانوادگى دارد.پژوهش هاى به عمل آمده روشن کرده است که منشا بسیارى از مشکلات کنونى در جهان از جمله عدم امنیت، دزدى، قتل، جنایت، فحشا، اعتیاد، اختلالات رفتارى و فسادهاى اجتماعى ریشه خانوادگى دارد. یکى از امتیازات و افتخارات ادیان آسمانى توجه آنها به خانواده است خانواده در تمام ادیان یک نهاد مقدس و محترم محسوب مى شود. مخصوصا در اسلام و قرآن تاکیدى که براى حفظ خانواده شده است، بسیار شایان توجه است.مهم ترین عاملى که نهاد خانواده را دستخوش تغییر، تزلزل و بى ثباتى کرده است، سقوط ارزش هاى مذهبى و اخلاقى و مهم ترین عوامل موثر در قوام و ثبات خانواده پایبندى به سنت هاى اخلاقى و حفظ معیارهایى است که در چارچوب آن اعضاى خانواده زندگى سالم، با نشاط و خوشایندى داشته باشند و در این صورت جامعه اى سالم نیز شکل خواهد گرفت

 

خانواده در اسلام از جایگاه ویژه و بزرگی برخوردار است به این علت همراهی، همفکری و همیاری زن و شوهر و کودکان همواره مورد توجه ائمه بوده است
بر همین اساس و نظام تربیتی است که در واقعه بزرگ عاشورا شاهد هستیم که اهل بیت امام حسین (ع) و همسران و زنان حاضر به ترک امام (ع) نشده و در کربلا با وجود تمام دشواری ها و سختی ها باقی ماندند
اظهار محبتی که پیامبر عزیز اسلام به امام حسین (ع) دارند نیز در روایتی که جمعی از دانشمندان نقل کرده اند، خواندنی است. در این روایت آمده است: خدایا من او را دوست دارم، تو هم دوستش بدار و دوستدار هر کسی باش که دوستش دارد این نشانگر محبت زیاد حضرت رسول (ص) به امام حسین (ع)است.

 

خانواده از نظر امام حسین (ع) چه جایگاهی داشته است؟

امام حسین (ع) به پیروی از سیره پیامبر (ص) خانواده خود را طوری تربیت کرده بودند که همه جا با ایشان همراه و همقدم بودند.

در مورد رفتار با فرزندان امام حسین(ع) چه مسائل تربیتی در نظر داشتند؟

ائمه، همگی سیره پیامبر(ص) داشته اند و با عدالت با همه اعضای خانواده خود رفتار می کردند
حتی یک مورد گله مندی از همسر و فرزندان امام حسین(ع) از ایشان نقل نشده است و این بیانگر آن است که امام با عدالت با فرزندان دختر و پسر خود و همسران خود رفتار می کردند

 

تقسیم بندی وظایف خانه و زندگی چگونه بوده است؟

اهل بیت سیره واحده داشته اند و الگوی آنان پیامبر بزرگ اسلام(ص) بوده است و در رفتار با همسران خود از سیره پیامبر(ص) پیروی می کردند.وقتی پیامبر اسلام(ص)، حضرت فاطمه(س) را شوهر دادند، فرمودند: دخترم کارهای داخل خانه با تو باشد و کارهای بیرون از خانه با علی(ع)
ائمه نیز همین گونه رفتار می کردند و برای انجام امور داخلی برای همسران شان کمک می گرفتند

چگونه شد امام حسین(ع) خانواده را در واقعه عاشورا همراه خود کردند؟

امام حسین(ع) وظیفه خود را ایستادن در برابر یزید می دانست. زمان معاویه براساس صلحی که امام حسن(ع) کرده بودند، امام حسین(ع) براساس الگوی وفاداری اهل بیت که آن را همه جا شاهد هستیم که حتی صلح با دشمن را نمی شکستند، باقی ماندند. پس از آن که معاویه جان سپرد و زمان او سپری شد، یزید روی کار آمد و معروف را منکر کرد و منکر را معروف، آنگاه بود که امام حسین(ع) حرکت خود را آغاز کردند.خانواده، امام حسین(ع) را بدون هیچ گونه ناراحتی همراهی کرد.

این همراهی خانواده و زنان و کودکان چه نقشی در پیام عاشورا داشته است؟

بنی امیه در آن زمان تبلیغات وسیعی را راه انداخته بود و اگر افرادی از خانواده و یاران و اصحاب امام حسین(ع) در صحنه نبود تا بعداً پیام آوران واقعه عاشورا باشند و آن را به دیگران منتقل کنند و اگر این همراهی نبود بنی امیه قیام امام(ع) و صحنه عاشورا را به گونه ای دیگر جلوه می داد و تاریخ را منحرف می کرد. تاریخ دست اول، همان فرمایشاتی است که امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) به عنوان بزرگ ترین افراد حاضر در صحنه عاشورا نقل کرده اند.
در هیچ حادثه تاریخی تا این اندازه جزئیات ضبط نشده است که در حادثه عاشورا و کربلا باقی مانده است و براساس این جزئیات است که مردم آگاه شده و متوجه ظلم و جور یزید شده اند

 

قبل از تاسوعا امام(ع) از خانواده خود چه چیزی خواستار شدند؟

اهل بیت از اهداف بزرگ امام حسین(ع) آگاه بودند. امام بارها این اهداف را متذکر شده بودند
امام فرموده بودند: این حرکت را می کنم و نتیجه این حرکت را می دانم، بنابراین خانواده امام حسین(ع) کاملاً آگاه و آماده بودند اما امام حسین(ع) خانواده خود را دعوت به صبر و حوصله کردند و خواستند حوادث را با صبر و حوصله به گونه ای حفظ کنند که رضایت خدا به همراه داشته باشند

 

نقش کودکان در قیام چه بوده است؟

کودکان پیام عاشورا را به پشت جبهه بردند. یکی از کودکان امام باقر(ع) بودند که در کربلا حضور داشته و در آن زمان پنج سال داشتند.
ایشان شاهد و ناظر واقعه کربلا بوده اند و آنچه را که دیده اند منتقل کرده اند....